Hipoterapia, znana także jako terapia z udziałem koni, to forma terapii wykorzystująca te zwierzęta do wspomagania rozwoju fizycznego, emocjonalnego, społecznego i poznawczego osób z różnymi dysfunkcjami i potrzebami.
Hipoterapia opiera się na interakcji z końmi, wykorzystując ich ruch, temperament i unikalną zdolność do budowania więzi z ludźmi. Ruch koński, symulujący ludzki chód, pomaga w poprawie równowagi, siły i koordynacji pacjenta. Dodatkowo, obcowanie z końmi oferuje terapeutyczne korzyści emocjonalne, takie jak redukcja stresu i poprawa samopoczucia.
Wykorzystanie koni w medycynie ma długą historię, sięgającą starożytności. Już wówczas Hipokrates i Sokrates dostrzegali korzyści jazdy konnej dla zdrowia fizycznego i mentalnego. W XVI wieku lekarze zaczęli promować jazdę konną jako korzystną dla zdrowia. W 1946 roku w Skandynawii po epidemii polio zaczęto stosować jazdę konną w rehabilitacji. Współczesna hipoterapia zyskała rozgłos dzięki chorej na polio Dunce Liz Hertel. Stosowała ona jazdę konną do własnej rehabilitacji, a w 1952 roku zdobyła srebrny medal w jeździectwie na Igrzyskach Olimpijskich. Hipoterapia stała się oficjalnie uznawaną metodą terapii właśnie w latach 50. XX wieku[i].
Korzyści płynące z hipoterapii są wielowymiarowe. Fizycznie pomaga ona w poprawie koordynacji, równowagi, siły mięśniowej oraz zręczności. Emocjonalnie z kolei hipoterapia wspiera rozwój umiejętności społecznych, podnosi samoocenę i pomaga w radzeniu sobie ze stresem.
Jak pisze Małgorzata Bednarczyk, to metoda gimnastyczna oparta na neurofizjologii, która jest bardzo skuteczna w kompleksowym leczeniu różnorodnych schorzeń. Z powodzeniem stosuje się ją w rehabilitacji dzieci z porażeniem mózgowym, autyzmem oraz chorobą Perthesa. Znajduje zastosowanie także u pacjentów po amputacji kończyn dolnych. Często jest wykorzystywana w terapii chorych na stwardnienie rozsiane, z niedowładem połowiczym, paraparezą i tetraparezą. Doskonale sprawdza się także u osób z bólami odkręgosłupowymi, wadami postawy oraz osób niewidomych. Hipoterapia obejmuje pacjentów w ich kompleksowości psychosomatycznej, oferując wszechstronną pomoc terapeutyczną[ii].
Terapia z końmi znajduje zastosowanie w leczeniu różnorodnych schorzeń. Są to m.in. porażenie mózgowe, zaburzenia sensoryczne, a także problemy z koordynacją i równowagą. Poprzez specjalistyczne ćwiczenia na koniu, pacjenci doświadczają poprawy w zakresie motoryki, percepcji oraz integracji sensorycznej. Studia przypadków i badania naukowe potwierdzają skuteczność tej metody w poprawie kondycji fizycznej i psychicznej pacjentów.
Hipoterapia wykazuje znaczący wpływ na rozwój emocjonalny i społeczny dzieci. Jest szczególnie korzystna dla dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, pomagając im w nabywaniu nowych umiejętności społecznych, komunikacyjnych i emocjonalnych. Efekty zastosowania hipoterapii w terapii dzieci to m.in. poprawa koncentracji, zwiększenie pewności siebie oraz rozwój umiejętności współpracy.
Sesja hipoterapii zwykle obejmuje ćwiczenia na koniu lub przebywanie, współpracę z koniem, które odbywają się pod nadzorem wykwalifikowanego terapeuty. Ważne jest, aby wybrać odpowiedniego specjalistę oraz program terapeutyczny dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta. Terapeuta ocenia stan pacjenta, ustala cele terapii i dostosowuje ćwiczenia do jego możliwości i potrzeb, zapewniając bezpieczeństwo i efektywność terapii.
Wśród naszych planów jest stworzenie w Targoszynie ośrodka terapii sztuką. Wokół pałacu znajduje się jednak ogromny park i tereny trawiaste. Dlatego poważnie rozważamy rozwinięcie tutaj także centrum hipoterapii, a może nawet pojawią się tutaj inni czworonożni terapeuci? Kto wie?
Zdjęcie: Alexander Dummer: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/dziewczyna-jedzie-na-czarnym-koniu-1364073/
[i] Bednarczyk M., Hipoterapia jako forma rehabilitacji i wsparcia włączania społecznego osób niepełnosprawnych, Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy, vol. 15, 2015, pp. 208-209.
[ii] Ibidem, s. 209.