Styl neorenesansowy w architekturze. Po czym go poznać?

Pałac w Targoszynie został zbudowany w stylu głównie neorenesansowym. Dzisiaj poświęcimy trochę uwagi temu właśnie stylowi architektonicznemu, bo jest bardzo ciekawy. Styl neorenesansowy narodził się w połowie XIX wieku i był reakcją na dominujący wówczas klasycyzm i był czerpał inspiracje z architektury renesansu. 

Geneza stylu neorenesansowego w architekturze

Pod koniec XVIII wieku i na początku XIX wieku dominującym stylem w europejskiej architekturze był klasycyzm. Choć inspirowany antyczną Grecją i Rzymem, był on postrzegany przez wielu jako zbyt surowy. W miarę upływu czasu artystom i architektom zaczęło brakować większej ekspresji i ciepła w projektach. Zwrócili się więc ku poprzednim epokom i stylom – tak zrodził się historyzm, w którym korzystano z osiągnięć gotyku (neogotyk), baroku (neobarok) czy właśnie renesansu (neorenesans).

Rozwój historyzmu ułatwiał postęp technologiczny. Techniki budowlane rozwijały się, dostępne były nowe materiały, takie jak stal. Pozwoliło to architektom na eksperymentowanie z formami i detalami, które wcześniej były trudne do osiągnięcia. 

Dodatkowo wzrost zamożności Europejczyków i rozwój komunikacji sprawiły, że podróżowanie stało się dostępniejsze. Wielu artystów i architektów miało więc możliwość bezpośrednio studiować dzieła wielkich mistrzów z innych epok. 

Charakterystyczne cechy architektury neorenesansowej

Budowle neorenesansowe można rozpoznać po pewnych wspólnych cechach:

• detale architektoniczne nawiązujące do renesansu, takie jak pilastry, belkowania, fryzy czy okrągłe łuki,
• symetryczne fasady i regularny układ otworów okiennych,
• okazałość i monumentalizm.

Chociaż styl neorenesansowy był stosowany w różnych typach budynków, od rezydencji po gmachy użyteczności publicznej, to jednak był szczególnie popularny w architekturze reprezentacyjnej, takiej jak pałace, teatry czy biblioteki.

Materiały i technologie w architekturze neorenesansowej:

Jak wspomnieliśmy, choć neorenesans nawiązywał estetycznie do stylu renesansowego, to jednak korzystał z dużo nowocześniejszych, dostępnych w XIX wieku, technologii budowlanych oraz materiałów, takich jak: 

• stal i żelazo – wprowadzenie konstrukcji stalowych i żeliwnych w XIX wieku umożliwiło budowanie na większą skalę i z większą precyzją; mimo że te materiały były częściej kojarzone z architekturą przemysłową, były też wykorzystywane w budynkach neorenesansowych, zwłaszcza w konstrukcjach dachowych i wewnętrznych,
• szkło – postęp w technologii produkcji szkła w XIX wieku sprawił, że okna w budynkach neorenesansowych mogły być większe i bardziej efektowne, jednocześnie wpuszczając do wnętrz dużo więcej światła; szkło witrażowe, nawiązujące do wzorów z czasów renesansu, stanowiło ważny element dekoracyjny w wielu neorenesansowych budynkach,
• cegła – mimo że cegła od wieków była tradycyjnym materiałem budowlanym, to jednak w epoce neorenesansu zyskała ona nową popularność, stając się elementem dekoracyjnym elewacji (czerwone cegły),
• kamień, zwłaszcza piaskowiec, był szeroko wykorzystywany w budowlach neorenesansowych, szczególnie do tworzenia bogatych rzeźbionych detali, które były charakterystyczne dla tego stylu. 

Przykłady neorenesansowych budowli

Styl neorenesansowy pozostawił wiele pięknych budowli w różnych częściach Europy. Obiekty zbudowanych w tym stylu to m.in.:

• Opera Wiedeńska,
• Teatr Narodowy w Pradze,
• Pałac Pokoju w Hadze, siedziba Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Stałego Trybunału Arbitrażowego.

Polskie budowle neorenesansowe to np.:

• pałac Schaffgotschów we Wrocławiu,
• budynek Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie,
• Hotel Europejski w Warszawie,
• ratusz w Kamiennej Górze.

Oczywiście, nie możemy zapomnieć o naszym pałacu. Warto na koniec dodać, że neorenesans to jego główny styl, niemniej pojawiają się także elementy neobaroku i rokoka.